Çocuğunuz Araçta Güvende mi?

Her yıl birçok çocuğumuzu, çok basit bazı önlemleri almadığımız için trafik kazalarında yitiriyoruz. Sanıldığının aksine, öldürücü kazaların hepsi uzun yolculuklarda olmuyor, şehir içlerini de unutmamak gerek. Hafta içinde, örneğin kreşe, okula ya da alışveriş merkezine giderken, dönerken bir kazaya karışmayacağınıza yönelik garantiniz var mı? Eğer çocuğunuz, aracınızda doğru bir biçimde sabitlenmemişse, 40 km/saat hızla bir çarpışmada bile yaralanacak ve belki de yaşamını yitirecektir.

Çocukların yetişkinlere oranla daha fazla korunmaya gereksinmeleri var
Çocuğun kafası vücuduna orantılı daha büyük ve ağırdır. Bir çarpışmada kafa şiddetle ileri ve geri savrulabilir, boynu kolay kırılabilir. Böyle olası bir etkiye karşı çocuğunuzu korumalısınız. Ortalama 10-12 yaşlara kadar çocukların; bebek koruma sepeti, oto-çocuk koltuğu ya da kemer koltuğu/oturağı ile sabitlenerek yolculuk yapmaları gerekmektedir. Özellikle 4 yaşına kadar, en güvenlisi çocuğun araç önüne göre ters monte edilmiş düzenekle yolculuk etmesidir. Ters çevrilmiş koltuk şiddetli darbelere karşı çocuğun hassas olan kafasını ve boynunun korur. Bu nedenle, çocuğun erken düz oturtulmaya başlanmaması gereklidir. Çocuk hiçbir zaman hava yastığı bulunan yerde oturtulmamalıdır. Bu durum 140 cm'den kısa tüm çocuklar için geçerlidir. Bundan dolayı, tüm bebek ve çocuk koruma gereçleri, devrede olan hava yastığı bulunan oturma yerlerinde kullanılmamalıdır.

Bebek koruma sepeti (O- yaklaşık 9 ay)
Bebek koruma sepeti yardımıyla, bebeklerin sabit ve rahat dinlenmeleri ve kafalarının tümünün korunması sağlanmaktadır. Bebek koruma sepeti, ters çevrilmiş olarak ön ya da arka koltuğa yerleştirilir. Araçlarında bebekleriyle tek başına yolculuk eden yetişkinlerin, eğer varsa hava yastığı devreden çıkarılması kaydı ile, kendilerine yakın, ön koltuğa bu gereci yerleştirmeleri güvenli seçim olabilir. Eğer araçta iki yetişkin varsa, bu kez de bir yetişkinin arka koltukta, yine arka koltuğa monte edilmiş sepetle yolculuk etmesi güvenli davranışı oluşturacaktır.

Bebek koruma sepeti sabit oturtulmalıdır, fazlaca eğilmemelidir. Bebek sepetinin kendi kemeri çocuğu yerinde tutar. Bir başka deyişle bebek, koruma sepetinin kendi kemeriyle bağlanır. Sepet ise, koltuğun kendi emniyet kemeriyle sabitlenir. Yerleştirmelerde, ön panel ya da ön koltuğa olan uzaklık mümkün olduğunca geniş tutulmalıdır. Emniyet kemerinin bir kesimi çoğunlukla koruma sepetinin üstünden, "çapraz" gelen kesimi ise, bebek koruma sepetinin arkasından gerilir. Bir çok model bulunduğu için, yine de gerecin kullanma kılavuzu önergelerinin izlenmesi daha yerinde olacaktır. "Resim l" bazı örnek uygulamaları göstermektedir. Bebeğin kafası, koltuğun üst kenarından dışarıya taşmaya başladığında artık bebek koruma sepeti küçük geliyordur ve yeni bir gereci kullanmanın zamanıdır.

Ters çevrilmiş oto-çocuk koltuğu (7ay- yaklaşık 4 yaş)
Çocuğunuz desteksiz sabit oturmasını becerebildiğinde, artık oto-çocuk koltuğuna geçebilirsiniz. Bu gereç, ön ya da arka koltuğa ters çevrilmiş biçimde monte edilir. Çocuk, oto-çocuk koltuğunun kendi kemeri ile bağlanır. Ters çevrilmiş koltuk, kendi özel yerleştirme gereçleri ile monte edilir. Otomobil emniyet kemeri, koltuğun yerinde sabit kalmasını sağlar. Ön koltukta, gereç panele yaslanmalıdır, kesinlikle ön cama yaslanmaz. Bu durumda, kesinlikle hava yastığı bulunmamalıdır, ya da yetkili servislerce devre dışı bırakılmış olmalıdır. Arka koltuğa yerleştirildiğinde, öndeki koltuğun arkalığına yaslanır. Arka koltuk için kullanılıp-kullanılamayacağı kontrol edilmelidir. Yine bir çok model bulunduğundan, oto-kullanım kılavuzları dikkatle uygulanmalıdır. "Resim 2" bazı örnekleri içermektedir. Çocuk mümkün olduğu sürece ters oturtulmalıdır. Çocuğun başı koltuktan dışarı taştığında ya da azami ağırlık sınırına ulaşıldığında, artık yine koltuk küçük geliyor demektir. Bu durumda, daha büyük düz kullanılan bir modele geçilebilir. Bazı oto-çocuk koltuklan düz kullanım içinde onanmıştır. Böyle durumlarda, otomobil emniyet kemerinin kalça ve uyluğa erişmesini sağladığından, kemer koltuğu/oturağı seçmek daha güvenli olacaktır.

Kemer koltuğu/oturağı (yaklaşık 4 yaş-10-12 yaş)
Eğitimli anne-babalarında çoğu kez dikkate almadıkları bu gereç, 10-12 yaşlarına kadar çocuklarda kullanılmaları yönünde araştırmacılarca önerilmektedir. Gerekçe aslında basittir. Çocuğun iskeleti ve boyu tam gelişmediğinden, aracın mevcut emniyet kemerinin vücudu doğru yerlerden kavrayabilmesi için, çocuğun boyunun yükseltilmesi gerekmektedir. Kemer boyuna yakın, göğüs kemeri üstünden geçmeli, aşağıda uyluk üstünü kavramalıdır. (mide üstünü değil)Vücuda ne kadar yakın bağlanırsa, o kadar güvenlidir. Bu amaçla, kalın giysilerin çıkarılıp kemer takılması ya da kemerin üst kısmının kalın elbisenin altından geçirilmesi önerilir. Her durumda bir yetişkin yardımı gerekli olacaktır. Kemer koltuğu ile oturağı arasındaki fark, öncelikle koltuğun yüksek olan arkalığıdır. Eğer çocuk, kafalık olmayan bir yerde oturuyorsa, kemer koltuğu en iyi seçenektir. Otomobil emniyet kemeri, hem çocuğu hem de koltuğu yerinde sabit tutacaktır. Kemer boyuna yakın, omuzun üstünden aşağıyı kavramalıdır. Çocuk bu gereçle de, kesinlikle hava yastığı bulunan yerde oturtulmamalıdır. "Resim 3" bazı örnekleri göstermektedir. Koltuk aynı zamanda çocuk uyurken, yerinde sabit durmasına yardımcı olur.
Bu arada belirtmek gerekir ki, kafalıkları olmayan arka koltuklarda yolculuk etmek yetişkinler içinde tehlikelidir. Özellikle yakın zamanda, araçların darbelere karşı daha dayanıklı yapılması, çarpışmalarda büyün bölgesine gelen darbeleri de artırmaktadır. En gelişmiş bazı araç modellerinde bile, son derece düşük maliyetli arka koltuk kafalıklarının bulunmaması ya da opsiyonel bırakılmasını güvenlik açısından açıklamak mümkün değildir.

Son anımsatmalar
• Bir çarpışma olasılığı göz önüne alındığında, kural olarak arka koltuk tercihi,
çocuklar için doğru gereç seçimiyle en güvenli olanıdır.
• Otomobilin en emniyetli yeri, aracın o bölüm için ayrı emniyet kemeri ve kafalığı
varsa, arka koltuğun ortasıdır. Burada oturulduğunda, çarpışma noktalarından en uzakyerde bulunulmuş olur.
• Bir emniyet kemeri ve gereciyle iki çocuk bağlanamaz. Bebek kucağa
oturtulmamalıdır. Eğer çocuğun güvenliği doğru bir şekilde alınamıyorsa, arka
koltuğa emniyet kemeri ile bağlanarak oturtulması, kemersiz ya da kucakta
oturtulmasından daha güvenli olacaktır.
• Hem anne, hem de anne karnındaki bebek için en güvenlisi emniyet kemeri
kullanılmasıdır. Emniyet kemerinin göğüs kemiği ve karnın altından, uyluk üstünden geçmesi sağlanmalıdır. Hamilelik döneminin sonundaysanız, mümkünse araç kullanmaktan kaçınınız. Kaza durumunda, direksiyon ve hava yastığı bebeğe ilave zararlar verebilir.
• Gerilmiş emniyet kemeri, çocuk için tehlikeli değildir.
• Kemer koltuğu/oturağı, eğer yaş uygunsa, düz çevrilmiş oto-çocuk koltuğuna tercih edilmelidir.
• Bebek koruma sepeti, ters çevrilmiş oto-çocuk koltuğu doğru kullanıldığı takdirde, çocuğun yan hava yastığından sakatlanma tehlikesi minimumdadır. Ancak yine de, kılavuzlar dikkatlice değerlendirilmelidir.
• Çocuklar uzun süre bağlı kalmak istemezler ya da bundan sıkılırlar. Yapılacak tek şey vardır. Mola verilmesi. Uygun aralıklı molalar, sürücü için de yararlıdır.